देवभूमि उत्तराखंड: समसामयिक घडामोडी आणि नोकरीचे नवीन संधी
परिचय: उत्तराखंडमधील स्पर्धा परीक्षांची तयारी करणाऱ्या सर्व उमेदवारांना आमचे खास अभिवादन! या स्पर्धात्मक युगात, केवळ जुने ज्ञान पुरेसे नाही; तर, देवभूमी उत्तराखंडमधील ताज्या घडामोडी, चालू घडामोडी आणि रोजगाराच्या नवीन संधींबद्दल अद्ययावत राहणे अत्यंत आवश्यक आहे. आमचा हा प्रयत्न तुम्हाला या महत्त्वपूर्ण माहितीने सुसज्ज करणे आहे, जेणेकरून तुम्ही तुमच्या परीक्षेतील यशाच्या दिशेने एक पाऊल पुढे टाकू शकाल.
उत्तराखंड: प्रमुख समाचार आणि रोजगार अपडेट
हाल की प्रमुख घटना:
उत्तराखंडात अलीकडेच घडलेल्या एका दुर्दैवी घटनेत, ऋषिकेश येथे वीजपुरवठा खंडित करण्याची विनंती असूनही एका २८ वर्षीय लाईनमनचा विजेच्या धक्क्याने मृत्यू झाला. या घटनेमुळे सार्वजनिक संतप्त प्रतिक्रिया उमटल्या आहेत. या घटनेने वीज विभागात सुरक्षेच्या उपायांवर पुन्हा एकदा प्रश्नचिन्ह निर्माण केले आहे.
याव्यतिरिक्त, उत्तराखंड सरकारने नुकतेच ‘मुख्यमंत्री सौर स्वरोजगार योजना’ (Chief Minister Solar Self-Employment Scheme) सुरू केली आहे, ज्याचा उद्देश राज्यातील तरुणांना सौर ऊर्जेच्या क्षेत्रात स्वयंरोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे हा आहे. या योजनेमुळे पर्यावरणपूरक उद्योगांना प्रोत्साहन मिळेल आणि रोजगार निर्मिती होईल अशी अपेक्षा आहे.
रोजगार के अवसर:
उत्तराखंड लोक सेवा आयोग (UKPSC) आणि उत्तराखंड अधिनस्थ सेवा चयन आयोग (UKSSSC) यांच्यामार्फत विविध सरकारी विभागांमध्ये भरती प्रक्रिया वेगाने सुरू आहे. अलीकडेच, उत्तराखंड वन विभागातर्फे वन दरोगा (Forest Ranger) आणि इतर पदांसाठी जाहिरात प्रसिद्ध करण्यात आली आहे. तसेच, उत्तराखंड शासनाच्या विविध मंत्रालयांमध्ये क्लार्क, स्टेनो आणि सहाय्यक पदांसाठी लवकरच भरती होण्याची शक्यता आहे. या संधींचा लाभ घेण्यासाठी संबंधित विभागांच्या अधिकृत वेबसाइट्स नियमितपणे तपासाव्यात.
उत्तराखंड सामान्य ज्ञान आणि करेंट अफेयर्स (Uttarakhand GK & Current Affairs MCQs)
-
उत्तराखंड राज्याची राजधानी कोणती आहे?
- (a) देहरादून
- (b) गैरसैण
- (c) हरिद्वार
- (d) नैनीताल
उत्तर: (a)
व्याख्या: उत्तराखंडची हिवाळी राजधानी देहरादून आहे, तर गैरसैण हे उत्तराखंडचे ग्रीष्मकालीन राजधानी म्हणून घोषित करण्यात आले आहे. तथापि, सामान्यतः राजधानी म्हणून देहरादूनला ओळखले जाते.
-
‘फूल देई’ हा प्रसिद्ध सण उत्तराखंडच्या कोणत्या प्रदेशात साजरा केला जातो?
- (a) कुमाऊँ
- (b) गढ़वाल
- (c) दोन्ही (कुमाऊँ आणि गढ़वाल)
- (d) फक्त हिमालयीन प्रदेशात
उत्तर: (c)
व्याख्या: ‘फूल देई’ हा वसंत ऋतूच्या आगमनाचा सण आहे, जो उत्तराखंडच्या कुमाऊँ आणि गढ़वाल या दोन्ही प्रदेशात मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. या सणात लहान मुले नवीन फुलांचे गुच्छ घेऊन घरी-घरी जातात आणि आशीर्वाद घेतात.
-
उत्तराखंड उच्च न्यायालयाचे नवीन इमारतीचे उद्घाटन कोठे झाले?
- (a) देहरादून
- (b) नैनीताल
- (c) हल्द्वानी
- (d) हरिद्वार
उत्तर: (c)
व्याख्या: उत्तराखंड उच्च न्यायालयाचे नवीन इमारतीचे उद्घाटन हल्द्वानी येथे झाले आहे. यापूर्वी हे न्यायालय नैनीताल येथे होते.
-
‘नंदा देवी राष्ट्रीय उद्यान’ (Nanda Devi National Park) उत्तराखंडच्या कोणत्या जिल्ह्यात स्थित आहे?
- (a) चमोली
- (b) पिथौरागढ
- (c) बागेश्वर
- (d) अल्मोडा
उत्तर: (a)
व्याख्या: नंदा देवी राष्ट्रीय उद्यान हे उत्तराखंडमधील चमोली जिल्ह्यात स्थित आहे. हे उद्यान युनेस्को जागतिक वारसा स्थळांपैकी एक आहे.
-
उत्तराखंड सरकारने ‘गंगोत्री-यमुनोत्री धाम’ यात्रेकरूंच्या सुविधांसाठी कोणती योजना सुरू केली आहे?
- (a) चार धाम चारू चालना योजना
- (b) चार धाम यात्रा सुविधा योजना
- (c) चार धाम विकास योजना
- (d) चार धाम यात्री कल्याण योजना
उत्तर: (c)
व्याख्या: उत्तराखंड सरकारने ‘चार धाम विकास योजना’ अंतर्गत गंगोत्री आणि यमुनोत्री मंदिरांच्या परिसराचा विकास आणि यात्रेकरूंच्या सोयीसुविधांसाठी विविध उपक्रम हाती घेतले आहेत.
-
भारतातील सर्वात लांब ‘सिंगल लेन मोटरबल ब्रिज’ (Single Lane Motorable Bridge) कोणता आहे, जो उत्तराखंडमध्ये आहे?
- (a) लक्ष्मण झूला
- (b) राम झूला
- (c) टिहरी धरण पूल
- (d) ऋषिकेश-चंद्रभागा पूल
उत्तर: (b)
व्याख्या: ऋषिकेशमध्ये असलेला राम झूला हा भारतातील सर्वात लांब सिंगल लेन मोटरबल ब्रिज आहे.
-
उत्तराखंड राज्याची स्थापना कोणत्या वर्षी झाली?
- (a) २०००
- (b) २००१
- (c) २००२
- (d) २००३
उत्तर: (a)
व्याख्या: उत्तराखंड राज्याची स्थापना ९ नोव्हेंबर २००० रोजी उत्तर प्रदेशमधून वेगळे करून करण्यात आली.
-
‘बद्रीनाथ’ हे प्रसिद्ध धार्मिक स्थळ उत्तराखंडच्या कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
- (a) उत्तरकाशी
- (b) रुद्रप्रयाग
- (c) चमोली
- (d) पौडी गढवाल
उत्तर: (c)
व्याख्या: बद्रीनाथ हे पवित्र हिंदू तीर्थक्षेत्र चमोली जिल्ह्यात आहे आणि हे चार धामपैकी एक आहे.
-
उत्तराखंडचा राज्य प्राणी (State Animal) कोणता आहे?
- (a) वाघ
- (b) हिम बिबट्या (Snow Leopard)
- (c) अस्वल
- (d) हरीण
उत्तर: (b)
व्याख्या: हिम बिबट्या (Snow Leopard) हा उत्तराखंडचा राज्य प्राणी आहे, जो उंचीवरील पर्वतीय प्रदेशात आढळतो.
-
‘फूलों की घाटी’ (Valley of Flowers) हे युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ उत्तराखंडच्या कोणत्या भागात स्थित आहे?
- (a) कुमाऊँ हिमालय
- (b) गढ़वाल हिमालय
- (c) शिवालिक पर्वत
- (d) तराई प्रदेश
उत्तर: (b)
व्याख्या: ‘फूलों की घाटी’ हे उत्तराखंडमधील गढ़वाल हिमालयात स्थित आहे आणि ते विविध प्रकारच्या फुलांसाठी प्रसिद्ध आहे.
-
नुकत्याच उत्तराखंड सरकारने सुरू केलेल्या ‘सौर ऊर्जा स्वरोजगार योजने’चा मुख्य उद्देश काय आहे?
- (a) शेतीसाठी सौर ऊर्जा उपलब्ध करणे
- (b) तरुणांना सौर उद्योगात स्वयंरोजगार देणे
- (c) सौर ऊर्जा निर्मिती युनिट्सची स्थापना
- (d) सरकारी इमारतींमध्ये सौर ऊर्जा वापरणे
उत्तर: (b)
व्याख्या: ‘मुख्यमंत्री सौर स्वरोजगार योजना’चा मुख्य उद्देश राज्याच्या तरुणांना सौर ऊर्जेच्या क्षेत्रात स्वयंरोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे हा आहे.
-
उत्तराखंड राज्यातील सर्वात उंच शिखर कोणते आहे?
- (a) कामेट
- (b) नंदा देवी
- (c) चौखंबा
- (d) त्रिशूल
उत्तर: (b)
व्याख्या: नंदा देवी हे उत्तराखंडमधील सर्वात उंच शिखर आहे, ज्याची उंची ७,८१६ मीटर आहे.
-
‘जिम कॉर्बेट राष्ट्रीय उद्यान’ (Jim Corbett National Park), जे भारतातील सर्वात जुने राष्ट्रीय उद्यान आहे, ते कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
- (a) पौडी गढवाल
- (b) नैनीताल
- (c) अल्मोडा
- (d) दोन्ही (पौडी गढवाल आणि नैनीताल)
उत्तर: (d)
व्याख्या: जिम कॉर्बेट राष्ट्रीय उद्यान हे पौडी गढवाल आणि नैनीताल या दोन्ही जिल्ह्यांमध्ये पसरलेले आहे. हे उद्यान व्याघ्र संवर्धनासाठी विशेष ओळखले जाते.
-
उत्तराखंडच्या कोणत्या शहराला ‘भारताची योग राजधानी’ (Yoga Capital of India) म्हणून ओळखले जाते?
- (a) ऋषिकेश
- (b) हरिद्वार
- (c) देहरादून
- (d) मसूरी
उत्तर: (a)
व्याख्या: ऋषिकेशला ‘भारताची योग राजधानी’ म्हणून ओळखले जाते, कारण येथे अनेक आंतरराष्ट्रीय योग आणि ध्यान केंद्रे आहेत.
-
अलीकडेच उत्तराखंड सरकारने ‘महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी अधिनियम’ (MGNREGA) अंतर्गत कोणत्या नवीन उपक्रमाला चालना दिली आहे?
- (a) जल संवर्धन
- (b) ग्रामीण रस्ते विकास
- (c) वनरोपण
- (d) ग्रामीण गृहनिर्माण
उत्तर: (a)
व्याख्या: उत्तराखंड सरकारने MGNREGA अंतर्गत ‘जल संवर्धन’ (Water Conservation) आणि जलस्रोतांच्या निर्मितीवर अधिक लक्ष केंद्रित केले आहे, जेणेकरून ग्रामीण भागात पाण्याचे व्यवस्थापन सुधारता येईल.