देवभूमि उत्तराखंड: समसामयिक घडामोडी आणि ज्ञानवर्धक प्रश्नोत्तरे
परिचय: उत्तराखंडच्या स्पर्धा परीक्षांची तयारी करणाऱ्या सर्व उमेदवारांना नमस्कार! देवभूमीत सतत घडणाऱ्या नवनवीन घडामोडी आणि शासकीय नोकरीच्या संधींवर लक्ष ठेवणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे. या पोस्टच्या माध्यमातून, आम्ही तुम्हाला उत्तराखंडमधील ताज्या बातम्या, रोजगाराच्या संधी आणि तुमच्या ज्ञानाची चाचणी घेण्यासाठी विशेष सामान्य ज्ञान (GK) प्रश्नोत्तरांचा संच घेऊन आलो आहोत. चला तर मग, तुमच्या परीक्षेच्या तयारीला नवी दिशा देऊया!
उत्तराखंड: प्रमुख समाचार आणि रोजगार अपडेट
हाल की प्रमुख घटना:
मुख्यमंत्री पुष्कर सिंह धामी यांनी नुकत्याच झालेल्या रक्षाबंधन समारंभात सर्व महिलांना सुरक्षा आणि मदतीचा विश्वास दिला. त्यांनी आवाहन केले की, कोणत्याही व्यक्तीला, विशेषतः महिला आणि मुलींना कोणतीही अडचण आल्यास, त्यांनी थेट मुख्यमंत्र्यांच्या कार्यालयाशी संपर्क साधावा. हे आश्वासन राज्यातील महिला सुरक्षेप्रती सरकारची कटिबद्धता दर्शवते.
यासोबतच, उत्तराखंड सरकारने पर्यटन आणि पर्यावरण संरक्षणाशी संबंधित विविध योजनांवर लक्ष केंद्रित केले आहे. राज्यातील नैसर्गिक सौंदर्य आणि जैवविविधतेचे संवर्धन करण्यासाठी नवीन उपक्रम राबवले जात आहेत.
रोजगार के अवसर:
उत्तराखंडमध्ये सध्या विविध सरकारी विभागांमध्ये नोकरभरती प्रक्रिया सुरू आहे. उत्तराखंड लोकसेवा आयोग (UKPSC) आणि उत्तराखंड अधीनस्थ सेवा चयन आयोग (UKSSSC) वेळोवेळी विविध पदांसाठी जाहिराती प्रसिद्ध करत आहेत. यामध्ये शिक्षक, पोलिस, वनरक्षक, लिपिक आणि इतर प्रशासकीय पदांचा समावेश आहे. इच्छुक उमेदवारांनी संबंधित आयोगांच्या अधिकृत संकेतस्थळांना भेट देऊन नवीनतम माहिती मिळवावी आणि वेळेत अर्ज सादर करावे.
उत्तराखंड सामान्य ज्ञान आणि करेंट अफेयर्स (Uttarakhand GK & Current Affairs MCQs)
-
उत्तराखंड राज्याची स्थापना कोणत्या दिवशी झाली?
- (a) 7 नोव्हेंबर 2000
- (b) 9 नोव्हेंबर 2000
- (c) 15 नोव्हेंबर 2000
- (d) 26 जानेवारी 2001
उत्तर: (b)
व्याख्या: उत्तराखंड राज्याची स्थापना 9 नोव्हेंबर 2000 रोजी झाली. हे उत्तर प्रदेश राज्यापासून वेगळे होऊन भारताचे 27 वे राज्य बनले.
-
‘फूल देई’ हा प्रसिद्ध सण उत्तराखंडच्या कोणत्या प्रदेशात साजरा केला जातो?
- (a) कुमाऊँ
- (b) गढ़वाल
- (c) दोन्ही (कुमाऊँ आणि गढ़वाल)
- (d) तराई
उत्तर: (c)
व्याख्या: ‘फूल देई’ हा वसंत ऋतूच्या आगमनाचे स्वागत करणारा सण उत्तराखंडच्या कुमाऊँ आणि गढ़वाल या दोन्ही प्रदेशांमध्ये अत्यंत उत्साहात साजरा केला जातो. या सणात लहान मुले घरोघरी जाऊन फुले वाटतात आणि आशीर्वाद मागतात.
-
उत्तराखंड राज्याची हिवाळी राजधानी कोणती आहे?
- (a) देहरादून
- (b) गैरसैण
- (c) नैनीताल
- (d) ऋषिकेश
उत्तर: (b)
व्याख्या: गैरसैण (Gairsain) हे उत्तराखंड राज्याची हिवाळी राजधानी आहे. देहरादून ही ग्रीष्मकालीन राजधानी आहे.
-
‘चार धाम यात्रा’ मध्ये खालीलपैकी कोणत्या ठिकाणाचा समावेश होत नाही?
- (a) केदारनाथ
- (b) बद्रीनाथ
- (c) गंगोत्री
- (d) ऋषिकेश
उत्तर: (d)
व्याख्या: चार धाम यात्रा मध्ये केदारनाथ, बद्रीनाथ, गंगोत्री आणि यमुनोत्री या चार पवित्र स्थळांचा समावेश होतो. ऋषिकेश हे एक महत्त्वाचे तीर्थक्षेत्र असले तरी ते चार धाम यात्रेचा भाग नाही.
-
उत्तराखंड उच्च न्यायालयाचे (High Court of Uttarakhand) मुख्य ठिकाण कोठे आहे?
- (a) देहरादून
- (b) नैनीताल
- (c) अल्मोडा
- (d) पौरी
उत्तर: (b)
व्याख्या: उत्तराखंड उच्च न्यायालयाचे मुख्य ठिकाण नैनीताल येथे आहे.
-
‘राजाजी राष्ट्रीय उद्यान’ कोणत्या प्रमुख वन्यजीवनासाठी ओळखले जाते?
- (a) हिम बिबट्या (Snow Leopard)
- (b) हत्ती (Elephant)
- (c) वाघ (Tiger)
- (d) पाणचिता (Fishing Cat)
उत्तर: (b)
व्याख्या: राजाजी राष्ट्रीय उद्यान हे प्रामुख्याने हत्तींच्या मोठ्या संख्येसाठी ओळखले जाते. हे उद्यान हत्तींसाठी एक महत्त्वाचे अधिवास क्षेत्र आहे.
-
उत्तराखंडमध्ये ‘The Valley of Flowers’ (फुलांची दरी) युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ म्हणून कोणत्या वर्षी घोषित करण्यात आले?
- (a) 2005
- (b) 2008
- (c) 2010
- (d) 2012
उत्तर: (c)
व्याख्या: ‘फुलांची दरी’ (Valley of Flowers National Park) हे युनेस्कोने 2010 मध्ये जागतिक वारसा स्थळ म्हणून घोषित केले.
-
उत्तराखंडचे ‘ब्रास सिटी’ म्हणून कोणत्या शहराला ओळखले जाते?
- (a) रुडकी
- (b) हरिद्वार
- (c) देहरादून
- (d) काशीपूर
उत्तर: (a)
व्याख्या: रुडकी (Roorkee) शहराला ‘ब्रास सिटी’ किंवा ‘अभियांत्रिकीचे माहेरघर’ म्हणून ओळखले जाते, कारण येथे भारतीय तंत्रज्ञान संस्था (IIT Roorkee) सारख्या प्रतिष्ठित शिक्षण संस्था आहेत.
-
उत्तराखंडमधील कोणत्या नदीला ‘गंगा’ नदीचे उगमस्थान मानले जाते?
- (a) अलकनंदा
- (b) भागीरथी
- (c) मंदाकिनी
- (d) यमुना
उत्तर: (b)
व्याख्या: पौराणिक आणि धार्मिक मान्यतेनुसार, देवप्रयाग येथे अलकनंदा आणि भागीरथी नद्यांचा संगम होतो, त्यानंतर तिला गंगा नदी म्हणून ओळखले जाते. तथापि, भागीरथी नदीचा उगम गंगोत्री येथील गोमुख हिमनदीतून झाला आहे, ज्याला अनेकदा गंगा नदीचे प्रत्यक्ष उगमस्थान मानले जाते.
-
उत्तराखंड सरकारने ‘स्मार्ट पोलिसिंग’ धोरण कोणत्या वर्षात लागू केले?
- (a) 2013
- (b) 2015
- (c) 2017
- (d) 2019
उत्तर: (c)
व्याख्या: उत्तराखंड सरकारने 2017 मध्ये ‘स्मार्ट पोलिसिंग’ धोरण लागू केले, ज्याचा उद्देश पोलिसांना अधिक कार्यक्षम, तंत्रज्ञान-आधारित आणि नागरिक-अनुकूल बनवणे हा आहे.
-
‘टायगर स्टेट’ म्हणून ओळखले जाणारे उत्तराखंडमधील प्रमुख राष्ट्रीय उद्यान कोणते आहे?
- (a) गोविंद पशु विहार राष्ट्रीय उद्यान
- (b) नंदा देवी राष्ट्रीय उद्यान
- (c) कॉर्बेट राष्ट्रीय उद्यान
- (d) गंगोत्री राष्ट्रीय उद्यान
उत्तर: (c)
व्याख्या: कॉर्बेट राष्ट्रीय उद्यान (Jim Corbett National Park) हे भारतातील सर्वात जुने राष्ट्रीय उद्यान आहे आणि वाघांच्या संवर्धनासाठी ते ‘टायगर स्टेट’ म्हणूनही ओळखले जाते.
-
उत्तराखंडच्या कोणत्या जिल्ह्यात सर्वात जास्त विधानसभा मतदारसंघ आहेत?
- (a) देहरादून
- (b) हरिद्वार
- (c) नैनीताल
- (d) अल्मोडा
उत्तर: (b)
व्याख्या: हरिद्वार जिल्ह्यात उत्तराखंडमधील सर्वाधिक विधानसभा मतदारसंघ आहेत.
-
‘उत्तराखंड लोकसेवा आयोग’ (UKPSC) ची स्थापना कधी झाली?
- (a) 1 मे 2001
- (b) 14 मार्च 2001
- (c) 15 ऑगस्ट 2001
- (d) 26 जानेवारी 2001
उत्तर: (b)
व्याख्या: उत्तराखंड लोकसेवा आयोगाची (UKPSC) स्थापना 14 मार्च 2001 रोजी झाली.
-
अलीकडेच, उत्तराखंड सरकारने ‘मातृशक्ती योजना’ कोणत्या उद्देशाने सुरू केली आहे?
- (a) महिलांना स्वयंरोजगार उपलब्ध करून देणे
- (b) मुलींच्या शिक्षणाला प्रोत्साहन देणे
- (c) महिलांच्या आरोग्याची काळजी घेणे
- (d) वरील सर्व
उत्तर: (d)
व्याख्या: उत्तराखंड सरकारने महिला सक्षमीकरण आणि विकासाला चालना देण्यासाठी ‘मातृशक्ती योजना’ सुरू केली आहे, ज्यामध्ये महिलांना स्वयंरोजगार, शिक्षण आणि आरोग्य या सर्वच बाबतीत मदत करण्याचा उद्देश आहे.
-
खालीलपैकी कोणती नदी उत्तराखंडमध्ये वाहत नाही?
- (a) काली नदी
- (b) रामगंगा
- (c) गंडक
- (d) यमुना
उत्तर: (c)
व्याख्या: गंडक नदी प्रामुख्याने नेपाळ आणि बिहारमधून वाहते, तर काली नदी (सारदा), रामगंगा आणि यमुना नद्या उत्तराखंड राज्यातून वाहतात.